Het effect van sporten op de mondgezondheid

Sporten is gezond en is natuurlijk hartstikke goed voor je! Laten we dat even voorop stellen.

Zeker als de zomer in aantocht is en we ons allemaal weer in onze badkleding willen hijsen zie je dat veel mensen weer naar de sportscholen gaan of een rondje door het bos gaan rennen.

Toch is het ons al opgevallen door de jaren heen dat de mensen die op hoog niveau sporten en trainen eigenlijk helemaal niet zo’n gezonde mond hebben.

Maar ook bij mensen die niet aan topsport doen en dagelijks veel aan krachttraining deden kon ik opmerken dat de mondgezondheid echt onvoldoende was.

In deze blog leggen we uit waar dit een verband mee kan hebben en wat je zelf kan doen om de mondgezondheid te verbeteren als je met regelmaat sport.

Roofbouw

Wanneer je echt op het allerhoogste niveau traint en sport pleeg je regelmatig roofbouw op je hele lichaam. Hoe vaak hoor je niet dat topsporters precies ziek zijn in de weken voor Olympische spelen of een ander toernooi.

Deze mensen vragen het ultieme van een lichaam en ook in de mond kan je dan terugzien.

Natuurlijk zijn dit soort mensen altijd met gezondheid bezig en zullen zij veel energie steken in de juiste verhouding slaap, gezond eten en extra vitamines.

Maar evengoed laat ons tandvlees zien wanneer het eigenlijk helemaal niet zo goed met ons gaat.

Tandvlees voelt pijnlijker aan, bloedt snel en het is opgezwollen. Wanneer je zoveel energie vraagt voor de topsport zou je dus kunnen merken dat je tandvlees ontstoken is precies in de periode voor belangrijke wedstrijden of toernooien.

Droogheid

Met name de duursporters krijgen te kampen met monddroogheid. 

Vooral tijdens lange duurlopen  hebben hardlopers flink te kampen met een droge mond.

De speekselsecretie valt aardig stil en het overmatig zweten tijdens zo’n lange afstand kan de monddroogheid extra veroorzaken wat weer een onaangenaam gevoel kan geven.

Maar ook bij andere lange duur sporten denk aan wielrennen, schaatsen of langlaufen kan dit het geval zijn.

Maar denk ook eens aan andere sporters als bijvoorbeeld autocoureurs in de formule 1. 

Wanneer de natuurlijke reiniging in je mond minder is, hebben bacteriën en zuren meer de kans op het aanrichten van schade op het tandglazuur.

Precies die combinatie maakt denk ik dat bij sporters de mondgezondheid zo slecht is. Over zuren zal ik later meer vertellen.

Zuren erbij

Dat zuur voor je tandjes niet al te best is wisten velen van jullie natuurlijk allang. Denk aan het vaak drinken van cola of andere frisdranken.

Maar bij sporters heeft dit een extra uitwerking in de mond omdat hun speeksel minder is tijdens het sporten. De natuurlijke reiniging is dan niet voldoende om de zuren weer onschadelijk te maken voor het mond milieu.

Nou zal je vast denken, sporters drinken toch niet veel cola? Nee daar ga ik niet van uit. Wel nemen veel sporters speciale sportdranken met veel toegevoegde zouten en suikers voor de spieren. Meestal zijn dit soort dranken ook erg zuur wat goed dorstlessend is maar voor je tandglazuur helemaal niet goed is.

Wat ook een extra minpunt is voor het tandglazuur, is dat veel sporters deze dranken niet in 1 keer leegdrinken maar hier steeds nipjes van nemen. Iedere keer als je iets zuurs neemt verlaag je de pH waarde in de mond onder de 5,5. Denk aan sportdrank die soms bijna net zo zuur is als maagzuur met een pH waarde van 2,6.

Iedere keer die zuuraanval in die droge mond is funest voor je glazuur. Het gevolg is dat je op de lange termijn te maken krijgt met tanderosie.

De glazuurlaag lost na iedere zuuraanval lichtjes op en met de lange termijn verlies je al het glazuur en worden tanden geel en dof. Tanden breken af, knobbels van de kiezen worden plat en de gebitselementen worden zeer gevoelig. Helaas komt verdwenen tandglazuur nooit meer terug.

Flink aan de suikers

Sporters zijn over het algemeen altijd erg veel bezig met een evenwichtige en gezonde voeding.

Toch bevat die vaak ongemerkt veel suikers.

De duursporters zitten vaak aan de speciale maaltijd vervangende gels die zij onderweg tijdens een toernooi of wedstrijd weghappen.

Ook speciale bars bevatten vaak enorm veel snelle suikers die gunstig zijn voor energiepiek maar in combinatie met een droge mond wel sneller voor gaatjes in de mond kunnen zorgen.

Koolhydraatrijke maaltijden als witte pasta bevatten ook meer suikers dan bijvoorbeeld een salade of stuk vlees. Wanneer je dat dus vaak moet eten als hoofdmaaltijd krijg je dus onopgemerkt meer suikers binnen dan iemand die niet vaak sport.

Krachtige eiwitten

Het gebruik van eiwitshakes en sumplementen tijdens het sporten hebben een gunstig effect op de spieren. Tevens is het gebruik hiervan de laatste jaren enorm toegenomen en wordt dit niet meer alleen gebruikt door topsporters en bodybuilders.

Iedereen zit aan de shakes, jong en oud, vrouw en man, alleen zijn deze vaak met zoetstoffen gezoete shakes en eiwitrepen niet zo goed voor je glazuur en hebben de eiwitten vaak een tandplakverhogende werking.

Mijn ervaring is dat mensen die dit vaak gebruiken veel meer plak en tandsteen aanmaken in de mond.

Ook kan de hoge inname van eiwitten zorgen voor een slechte adem.

Op de tanden bijten

Hard sporten is letterlijk hard werken en op de tanden bijten. Met name bij krachtsporters zien wij meer sporen van tandenknarzen en klemmen in de mond.

Slijtage van de gebitselementen is het gevolg en op den duur zal het gebit poreus worden en afbrokkelen.

Tips wanneer je veel sport

Ook het behoud van je gebit is belangrijk dus ik geef bij deze een paar handige tips voor tijdens en na het sporten

-Drink meer water en gebruik zo min mogelijk de aangezuurde sportdranken. 

-Gebruik vooral eiwitshakes waar zo min mogelijk suiker in zit of kies er een op natuurlijke basis met zo min mogelijk chemische toevoegingen.

-Gebruik bij sporten die je gebit kunnen beschadigen altijd een beschermbitje wat speciaal op maat gemaakt is op jouw gebit.

-Probeer na een zware wedstrijd met veel sportdranken, gels en bars savonds wat extra fluoride gel op spoelmiddel te gebruiken.

-Laat je gebit regelmatig nakijken bij de tandarts en mondhygienist en vraag om een fluoride behandeling 1 keer per jaar.

-Geef je gebit extra aandacht in tijden van belangrijke wedstrijden en toernooien. Dus flossen maar en extra tandenpoetsen.